YAŞAM KOÇLUĞU

‘’Coach’’ Fransızca kökenli bir kelime olup, ‘’insanları bir yerden diğerine taşıyan araç, araba’’ anlamını taşır. 1840 yıllarında Oxford üniversitesinde ‘’öğrencileri sınava hazırlayan özel öğretmenler’’ için kullanılmaya başlandı. Koç kelimesi 1889 sonrasında daha modern bir anlam kazanarak ‘’sporcu ekiplerini eğiten kişiler’’ için kullanıldı. Koçluk terimi günümüzdeki anlamında ilk kez 1985 yılında Dr. Dick Borough tarafından kendi liderlik tarzını tanımlamak için kullanılmıştır.
Koçluk mesleğinin kökeni spora dayandığı için ismini de spordan almıştır. Koçluk yaklaşımı hümanistik ve transpersonal psikoloji prensiplerine dayanarak, sporcunun performans odağını fiziksel aksiyonlarından zihinsel yapısına kaydırmıştır. Böylelikle sporcu, zihin kontrolünü ve oyunu zihinde öğrendiği zaman, zihninde canlandırdığı şekliyle tüm zihinsel hareketlerini eyleme sokar.
Sporcular için kullanılan koçluk yaklaşımı sadece onların performansını artırmak için kullanılmaktan çıkıp, her alanda kişilerin performanslarını geliştirmek ve hedeflerine ulaşmalarını sağlamak için kullanılmaya başlanmıştır,

YAŞAM KOÇLUĞU NEDİR?
‘’Bir yaşam koçu, yapabileceklerimizi yaptıran kişidir.’’
Ralp Waldo Emerson
Yaşam Koçluğu kişilerin sahip oldukları en yüksek potansiyeline ulaşmalarını sağlayan bir eğitim, bilgilenme ve değişim yolculuğudur. Sürekli gelişim içinde olmak, sahip olduğumuz değerleri ve hedeflerimizi belirlemek, hedeflerimize ulaşırken iç dünyamızla dış dünya arasında sağlam bir denge kurabilmek, hayattaki her şeyden zevk alarak yaşamak hepimizin hayal ettiği bir yaşam tarzıdır.
Yaşam Koçluğu kişilerin hedeflerini belirlemeleri ve bu hedeflere ulaşmaları, sahip olduğu kişisel performansını keşfetmeleri ve bu performanslarını gerçekleştirmeleri, gerçekleştirdikleri potansiyeli nasıl geliştirmeleri gerektiği hakkında güçlü sorular üzerine kurulmuş bir sistemdir. İnsanların tümü doğası gereği her alanda güçlü/yeterli, işinde başarılı, iç/dış dünyasında huzurlu ve mutlu bir hayat ister. Yaşam koçu insanların gelişim sürecinde onların en ideal seviyelerine gelmelerine yardımcı olur.
Koçlar danışmanı oldukları kişilerin iş, özel ve sosyal hayatlarında, sağlık durumları, hayat amacı ve gerçekte olmak istediği nokta ile ilgili yaşamın her alanında motivasyon ve performans artıran kişilerdir. Danışan ile koç arasındaki bu ilişkiye koçluk adı verilmektedir.
Koçluk bir performans artırma sürecidir ve etkili araçlar yardımıyla kişilerin ve kurumların mevcut performansları üzerinde gözle görülür bir artış gerçekleştirmeyi hedefler.

Koçluk süreci tamamen organize ve planlı bir değişim sürecidir. Kişilerin ve kurumların ‘’Mevcut Durum – İstenen Durum’’ modeline göre verimliliklerini artırmalarına yardımcı olur.

Koçlukta en önemli konu danışanla ‘’uyumu yakalayabilme’’ mekanizmasıdır. Danışanıyla etkili, güçlü bir uyumu sağlamadan bir koçluk sürecini başlatmak, bir koç için beklenilen sonuca ulaşmakta
zorluk ve engel yaratır. Bu uyumu yakalamanın en etkili anahtarları NLP (Neuro Linguistic Programming)’nin araçlarının içinde geniş bir şekilde verilmektedir. Danışanın üzerinde sağlanan güven ve yakalanan uyum ne kadar güçlü ise koçluk süreci o kadar hızlı ve başarılı olacaktır.

Yaşam Koçu, danışanına güçlü sorular sorarak danışanının farkındalığını geliştirir; içinde bulunduğu çatışmanın, sorunun cevabının kendisinin bulmasına çalışır. Bir koç danışanınla seans durumundayken kendi gerçekliğini kullanmaz; her zaman objektiftir, danışanı tam ve eksiksiz kabul eder; yargılamaz, tavsiyelerde bulunmaz. Güçlü sorular, güçlü gözlemler ve güçlü ricalarla danışanın kendi gerçeğini görmesine yardımcı olur.

KOÇLUK NE DEĞİLDİR?

Profesyonel koçluk, hedef belirlemek, sonuç yaratmak ve kişisel değişim yönetimi ile bireyin hayatına odaklanan farklı bir hizmettir. Koçluğun tam olarak ne olduğunu anlamak için, koçlukla karıştırılan diğer meslekleri birbirinden ayırt etmekte fayda vardır.

Terapi
Koçluk bireyin kendi isteğiyle başlattığı değişimi baz alan, kişisel veya mesleki büyüme ve gelişmeyi destekleyen bir süreçtir. Koçluk daima ilerlemeyi hedefler ve gelecek odaklıdır. Terapinin temel noktası ise şimdiki zamanda kişinin duygusal fonksiyonlarını engelleyen, geçmişten gelen problemleri öğrenmek; psikolojik fonksiyonları geliştirmek; var olan iş ve özel hayat koşulları ile daha duygusal açıdan sağlıklı yöntemlerle ilgilenmektir.

Danışmanlık
Koçluk bireyler ya da takımların koçun kendini keşfetme amacına dayanan yaklaşımlarıyla kendi çözümlerini yine kendileri yaratabilmeleri esasına dayanır. Danışmanlık mesleği ise bireyler, kurumlar veya organizasyonlar tarafından belirli bir uzmanlık alanına girmek ve eksik alanları tamamlamak esasına dayanır.

Mentor (akıl hocalığı/rehberlik)
Koçlarla çok sık karıştırılan mentorler, kişinin sahip olduğu tecrübe ile, danışanlarına rehberlik etmesi, belirli bir uzmanlık alanında ya da kariyer geliştirmede kişisel deneyimlerini paylaşan kişilerdir. Koçlar koçluk yaptıkları danışanlarına mentorluk yapmazlar.

Eğitim
Koçluk sürecinde hedefler koçun rehberliğinde birey ya da takım tarafından belirlenir. Eğitim ise önceden oluşturulmuş bir müfredat programı ile eğitmen ve öğretmenler tarafından verilen bir programdır. Koçluk önceden öğrenilen bir plana göre değil, daha az doğrusallığı benimseyerek kişinin kendi tecrübelerinden öğrenmesi ve yolunu çizmesi üzerine kurulu bir sistemdir.

Danışanlar;

• Hedef belirlemek ve hedefe ulaşmak.
• Kişisel bir imaj oluşturmak.
• İlişkilerini daha mükemmele taşımak.
• Özgüven kazanmak.
• Yaşam tatminlerini artırmak.
• Yaratıcılıklarını artırmak.
• Markalaşmak.
• Manevi tatmin yaşamak.
• Özdisiplin geliştirmek.
• İletişim becerilerini geliştirmek.
• İş ve özel yaşam dengesi kurmak.
• Sadeleşmek.
• Hobi geliştirmek.
• Duygularını yönetmek.
• Alışkanlıklardan kurtulmak.
• Parayı daha iyi yönetmek.
• Değişen durum ve çevreye uyum sağlamak.
• İş ve kariyerini ileriye taşımak.
• Zor dönemleri (ergenlik, sınav, diyet, işsizlik, hastalık, ölüm, iflas, boşanma, iş değişikliği, doğal afet vb.) sağlıklı atlatmak…

Koçluk almak isteyenlerin uzmanlık talepleri ya da koçun uzman olduğu belli bir alanda çalışmak istemesi gibi nedenlerle koçluk alanları aşağıdaki gibi ayrılabilir.

Yaşam Koçluğu: İnsanı ruh, beden, zihin ve kalp bütünlüğü içinde ele alır. Kişilerin iş ve kariyer, finans, aile ve sosyal çevre, sağlık, ilişki, eğlence, hobi, fiziksel çevre ve kişisel alanlarındaki tatmin seviyelerini artırmayı hedefler.

Kariyer Koçluğu: Bireylerin hangi mesleğin kendine uygun olduğunu, bu mesleğe adım atmak için kendilerine hangi yatırımı yapmaları gerektiğini keşfetmeleri konusunda izlenilen süreçtir. Mülakatlara hazırlanma, iş arama, iş seçme vb. uzmanlık gerektiren taleplerde, koçun kişisel uzmanlığından da yararlanılabilmektedir. Koçluk hizmeti almak isteyenler öncelikle, kariyerle ilgili ihtiyaçlarını iyi belirledikten sonra koç seçmelidir.

Öğrenci Koçluğu: Öğrencilerin, özgüvenini, özsaygısını, öz değerini ve öz sorumluluğunu artırmayı hedefleyen ve öğrencileri bütünsel (duygu, düşünce, davranış) olarak geliştiren bir süreçtir. Eğer sınav, ergenlik ve başka özel nedenlerle koçun uzmanlığından (PDR, Öğretmen, Pedagog, Psikolog…) da yararlanılmak istenirse, koçluğa ek olarak bu uzmanlığı verebilecek koçlar seçilir.

Sağlıklı Yaşam Koçluğu: Spor, beslenme, terapi vb. uzmanlıklara entegre olarak verilen bir koçluk hizmetidir. Koç bu alanlarda uzmanlığı yok ise bir uzmana yönlendirilir.

Sporcu Koçluğu: Spor konusunda tecrübe, beceri ve bilgiye sahip kişiler tarafından koçlukla entegre olarak verilir. Uzmanlık alanıdır.