Hayatımızdaki tercihlerimiz, önceliklerimiz ve kişisel özelliklerimiz açısından farklılık gösteririz ve her birimiz dünyamızı farklı açılardan görürüz. Arzu ve hedeflerimizi izleme şekillerimiz de bunun içine girer. Bu ‘tecrübe etme’ düzeni insanın öyle bir kısmını hakimiyetine alır ki NLP, bu modele Yaşam Memnuniyeti Modeli adını verir. Bu model hayatı tecrübe etme şeklimizdeki başlıca farklılıkları tespit eder. Kişinin yaşam memnuniyeti modeli amaç-saptama ve karar-verme süreçlerini belirler…
Model beş kişisel özelliğe sahiptir;
* Yapma
* Bilme
* Elde etme / Sahip olma
* İlişki kurma
* Olma
Bu stratejiler belli beceri ya da davranışlar için kullandığımız zihinsel ‘stratejilerden’ farklı olarak, derinlerde yer etmiş düşünme alışkanlıkları biçiminde daha yüksek ya da değişmiş seviyeleri işletirler. Davranışlarımız için kullandığımız stratejilerin makro seviyesini simgelerler. Bu da demek oluyor ki; tipik olarak beş çeşit Yaşam Memnuniyeti unsurunun her biri pek çok beceri ve faaliyeti içine alır.

Kişide hangi Yaşam Memnuniyeti Modeli’nin baskın olduğunu nasıl anlarız?

YAPMA    (EYLEM-YÖNELİMLİ/YAPAN KİŞİLER)
Bu model baskın kişiler; ‘Yapma’, ‘hareket’, ‘hareket etmek’, ‘kurmak’ kelimelerini çok sık kullanan kişilerdir. ‘Bu çevrede ne yapmam gerekir?’ sorusunu sorma eğilimi gösterirler. Onlar hakkında fazla bilgi sahibi olmadan eylemleri gerçekleştirmeleri, en belirgin özellikleridir. Eylem-yönelimli/yapan insanlar;
– Daima bir işe diğerlerinden önce girişirler.
– Bir eğitim seminerinde topluluk önüne çağrıldıkları, hatta cesaret gerektiren etkinlikleri yerine getirmeleri istendiği zaman ikinci bir şansa ihtiyaçları olmaz.
– Dünyanın gönüllü askerleri bu kişiler arasından çıkar.
– Yüksekten uçan işadamlarına ve sorun çözücülere ait mevkileri doldururlar
– Yeni tecrübe imkanı sağladığı için seyahati severler.
– Hayatı ikinci planda yaşamayı sevmezler. Dışarı çıkıp kendi işlerini kendileri yaparlar.

BİLME
Onlar için bilgi her şeyin temeli ve başlangıç noktasıdır. Anlamadan ve tam olarak öğrenmeden hiçbir işe başlamazlar. Yani herhangi bir eylemi yapmaya girişmeden önce yeni bir etkinlik, beceri ya da davranış hakkında öğrenebildikleri kadar çok şey öğrenmeye gereksinim duyarlar. Bu tip insanlar bazen bir takım şeyleri gerçek hayatta tecrübe etmeden, sadece bilmekle tatmin olurlar. Çalıştıkları veya çalıştırdıkları iş yerlerinde liyakat onlar için son derece önemlidir.  En çok kullandıkları kelimeler ‘bilmek istiyorum’, ‘anlamam lazım’, ‘bunu ilk kim bulmuş?’,  ‘önce bir öğrenelim’ vs. şeklinde örneklendirilebilir.. Bilen kişiler;
– Bilgiye bilgi olduğu için değer verirler.
– Herhangi bir şeyi yapmak için söz vermeden önce muhtemelen tüm bilgileri toplarlar ve genellikle süreci bilme eyleminin gerçekleştiği kısma ulaşır.
– Satın alma sürecine geçmeden önce muhtemelen arabalar, bilgisayarlar ya da tatil ile ilgili bulabildikleri kadar çok yazılı eser okuyacaklardır.
– Çok fazla kurgusal olmayan kitaplar okurlar.
– Genelde ‘bilme’, ‘anlamak’, ‘çalışmak’, ‘öğrenmek’, ‘keşfetmek’ vs. gibi sözcükler kullanırlar.
– Soru sorarlar ve iyi birer dinleyicidirler.

ELDE ETME/SAHİP OLMA
Bu modeli ilk sırada gelen kişilerin başlıca doyumları için elde etmeye ve sahip olmaya ihtiyaçları vardır. Bu insanlar toplum içinde meteryalist ya da açgözlü olarak nitelendirilir.
– Daha fazla dünya malı elde etmek ve sahip olmak isterler ve ‘elde etme’, ‘sahip olma’, ‘eşyalar’, ‘edinmek’ ve ‘benim’ gibi kelimeleri kullanırlar.
– Elde etmeye ve sahip olmaya odaklanan insanlar bilmeyi, anlamayı ve hatta yapmayı her zaman ikinci plana iterler.
– Bir araba, müzik seti veya cep telefonu satın almak söz konusu olduğunda alete veya cihaza hemen sahip olmanın verdiği mutluluk hoşlarına gider, el kitabını çok daha sonra okurlar.
– Bilgi sahibi olmadan elde etmeye odaklı yaşadıkları için kıvrak zekaya sahiptirler.
– Çalışma hayatlarında sadece daha görkemli bir koltuğu veya odaya geçmek arzusu için bile statü değişikli yapabilirler.
– Bu yaşam memnuniyeti grubunda olanlardan bazıları bir eğitim kursunun sonunda bile olayı kucak dolusu nesneyle sona erdirmezlerse kendilerini aldatılmış hissedebilirler.

İLİŞKİ KURMAK
Bazı insanlar, ilişki kurmayı Yaşam Memnuniyetlerinin en önemli kısmı olarak görürler. Bu insanlara ‘toplum insanı’ diyebiliriz. Bu kişiler, dış görünüşe bakarak zihinlerinde bir şeyler oluşturmaksızın diğer insanların duyguları ve akıllarına gelebilecek her şeyle ilgilenirler. Kendi kendilerine ‘Şu ya da bu (hakkımda) ne düşünüyor?’ sorusunu sorarlar. Bu kişileri saptamak için;
– ‘İlişki kurmak’, ‘iletişim’, ‘temas içinde’ ve ‘hissetmek’ kelimelerini dinleyin.
– İnsan isimlerinin onların dünyasında büyük önemi vardır. İsimleri unutmazlar.
– İnsanların gündelik yaşantılarında düşünüp ya da hissettikleri hangi şeyleri en üst sırada tuttuklarını aklınızda tutun. Bu bazı zamanlar merhum ebeveynleri, rakip kardeşleri, patronları ve başkasının emrinde olan kişileri kapsayabilir.
– Üye oldukları klüp çeşidi, satın aldıkları araba modeli ya da meşgul oldukları sporlar kendileri hakkında fikir yürüten insanlar hakkındaki düşüncelerini yansıtır…

OLMA
– Hem maddi hem de fizikötesi bir duyguyla yer kavramını ilk sıraya koyarlar. ‘Olma’ ve ‘ev’kelimeleri kullanırlar.
– ‘Bilmek istiyorum’ yerine ‘…olmak istiyorum’ şeklinde konuşurlar.
– ‘Yapma’ Yaşam Memnuniyeti Modeli baskın olan bir kişi  ‘Ben kitap yazarım’ derken bu kategoridekiler ‘Ben bir yazarım’ diyebilir.
– Yaptıkları iş ne olursa olsun kimlik adına yaparlar…

Yaşam Memnuniyeti profilimiz ne olursa olsun günlük davranışlarımızda benimsediğimiz her stratejiden mutluluk ya da yarar sağlarız –hatta bu mutluluğun peşinden bilinçsizce gidiyor olsak bile..

YAŞAM MEMNUNİYETİ PROFİLİ ÇIKARMA
Beş özellikten sizin için hangisinin önce geldiğini ve diğerlerinin önem sırasını kolayca saptamakta zorlanıyorsanız, basit bir alıştırma size yardımcı olabilir. Aynı zamanda  bu alıştırma, kriterleri hayata geçirirken izleyeceğiniz sırayı da tespit edecektir.
1-  ‘Sizin için gerçekten önemli olan nedir?’ sorusunun cevabını dikkatle seçilmiş kelimelerle değil, içgüdüsel olarak bir yere yazın. Cevabın hangi Yaşam Memnuniyeti alanında -yapma, bilme, elde etme/sahip olma, ilişki kurma ya da olma- yer aldığına dikkat edin. Bunu kullanılan kelimelerden anlayabilirsiniz.
– Eğer bir amacı bir şeylere ‘sahip olma’ ya da ‘elde etme’ olarak tanımlıyorsanız cevabınız ‘elde etme / sahip olma’ kategorisine girer. Örneğin; aylık satış komisyonunuzu ikiye katlayarak daha iyi bir arabaya sahip olmak istiyorsanız, elde etme/sahip olma kategorisine uygun olduğunuz ortaya çıkar.

– Ailenizin geçimini sağlamak, başkaları için bir şeyler yapmak, önemli bir ilişki yaratmak ya da birilerine bunu yapabileceğinizi göstermek istiyorsanız amacınız ilişki kurma kategorisi içinde yer alır.
2- ‘Bu hedef isteğe tamamiyle sahipsem ne olacak?’ sorusunun  cevabını yine içgüdüsel olarak not edin. Cevap olarak beş Yaşam Memnuniyeti alanından birini kullanacaksınız. Örneğin; daha fazla satarak daha fazla para sahibi olacağınızı  ya da o yeni arabayı, evi elde edeceğinizi söyleyebilirsiniz. Bu yüzden elde etmek beraberinde yapmayı getirir. Kullandığınız kelimeler ne düşündüğümüzü ortaya koyar.
3- Ardından son cevaba dayanarak tekrar ‘Bu hedef isteğe tamamiyle sahipsem ne olacak?’ sorusunu sorun ve cevabınızı bir kez daha not edin. Örneğin; daha fazla parayı ya da istediğiniz evi elde ederek mutluluğu ve memnuniyeti bulacağınıza karar verebilirsiniz. Tam bu noktada  olma kategorisine doğru hareket etmiş oluyorsunuz. ‘Eğer bunu yaparsam mutlu olacağım?’…
4- 3.maddeye verdiğiniz cevaba karşılık aynı soruyu sorun…Sizi daha önce not aldığınız bir kategoriye götüren Yaşam Memnuniyeti kategori döngülerinin birleşimine ulaşana kadar bu adımı tekrar edin. Memnuniyet alanlarının ayrıntılarıyla bir çeşit sıraya sokularak düzenlendiğini fark edeceksiniz.
5-Şu anda bir dizi memnuniyet alanınız var. Örneğin; yapma, elde etme, olma, ilişki kurma.
6-1.adıma geri dönün. ’Sizin için gerçekten önemli olan nedir?’ sorusunu sorun. Bunu düşünürken, ‘Bunu kazanmak için yapmam, bilmem, elde etmem/sahip olmam, ilişki kurmam ve olmam gerek bir şeyler var mı?’ sorusunu sorun. Eğer bir cevabınız varsa tekrar buna dikkat edin. Eğer aklınıza daha fazlası gelirse farklı bir memnuniyet alanının kapısını açabilir. Örneğin; daha fazla satış yapmak için bir tür eğitimi içeren daha fazla bilme eylemini gerçekleştirmeye ihtiyacınız olduğuna karar verebilirsiniz.
7- Not aldığınız kategori birleşimini dikkatlice inceleyin. Bu sizin kişisel Yaşam Memnuniyeti düzeninizi ya da profilinizi oluşturur. Büyük bir ihtimalle bu düzeni geçmiş etkinliklerde, iş ve aile hayatında takip ettiğiniz için hemen tanıdık görünmesi gerekir. Elde ettiğiniz sonuçları beş kategorinin hepsine tahsis etmiyor olabilirsiniz, fakat bunun o kadar önemi yok. Ayrıca her bir kategoriden birden fazla sahip olabilirsiniz –Örneğin; buna sahip ol, şunu elde et ve bir şeyi yapmak için şunları elde et, sonra başka bir şey yap. Ya da elde et – yap elde et – yap elde et – yap şeklinde tekrarlanan bir seri olabilir.

Saptadığınız serinin özel bir önemi vardır. Mesela; daha önemli bir yapma amacını yerine getirmek için yapma ya da elde etmeyi daima ilk sıraya alıyormuş gibi görünebilir. Olma amacı arzular ve yaşam gayelerine ait hiyerarşi içinde daha üst bir yerde olduğu izlenimi bırakmaktadır. Belki, daha yüksek maaş elde etmek, sarsılan bir evliliği kurtarma (ilişki kurmak), mutlu olmak için yapma (yeni bir iş gibi) amacına geçmeden önce kişinin daima bazı bilgiler (nitelik gibi) edinmeye ihtiyacı vardır. Bu da, bir bilme-yapma-sahip olma-ilişki kurma-olma Yaşam Memnuniyeti Profiline işaret eder. Bu alıştırmayı uygulayarak kendinizi daha iyi tanıyacaksınız. Bu şekilde şimdiki kimliğinizde sonuçlanan geçmişteki davranış şekillerinizin bazıları açığa çıkar.

YAŞAM MEMNUNİYETİ BİLGİSİNİN ÖNEMİ

Tercihinizi ve Yaşam Memnuniyetinin üzerinize yüklediği ağırlığı düşündüğünüz zaman hayatınızda hissettiğiniz dengesizliği düzeltmek için içlerinden bazılarının sırasını değiştirebilirsiniz. Bu özellikle aktif, yapan birini ve akılsal bilgiye sahip olmanın diğer ucuna düşen ama tecrübe etmeyen birini ilgilendirebilir. Bu kişiler birinci durumda bilmeyi – dizimi kadar önemi açısından da- ilk sıraya koymaya karar verebilir ve ikinci durumda bir şeyler yapmaya geçebilir.
Profilinizi bilerek ve uzaktan bakarak, neredeyse kelimenin tam anlamıyla karakter dışı hareket etmiş olursunuz. Bir şeyleri hem yapmaya, hem de sahip olmaya karar vermeden önce içgüdüsel olarak bilmeye ihtiyaç duyma durumu olağan bir şekilde gerçekleşir. Dolayısıyla, sizin için rahat ve doğru olanı öğrenmiş olursunuz.

YAŞAM MEMNUNİYETİ AĞIRLIĞINI DEĞİŞTİRMEK

Yaşam Memnuniyetimizin unsurlarının ağırlığını ya da sırasını değiştirebiliriz. Örneğin; elde etmeye ve sahip olmaya daha az önem vermek, sırf öğrenme zevki için elde edilen bilgiyi içeren bilme eylemine daha fazla önem vermek isteyebilirsiniz. Ya da hayatınızın dengesini, sadece bilmek veya bir yolcu gibi seyretmekten çok, olayların içinde daha aktif bir şekilde yer alarak sağlamak zorunda olduğunuzu hissedebilirsiniz. Ya da Yaşam Memnuniyetinin ilişki kurma yanının oldukça zayıf olduğunun farkında olabilir ve bilinçli bir şekilde ona güç katabilirsiniz… Olma unsuru sıklıkla dizilimin en sonunda ortaya çıkar ve bu durum pek çok birey için ‘memnuniyet’, ‘kendinden tatmin olma’ ve ‘kişisel mutluluk’ gibi sonuçlarla sona eren, kişinin amaçlar hiyerarşisini gözler önüne serer – diğer bir deyişle ne istiyorsanız o olmak.
Yaşam Memnuniyeti özelliklerimizi tespit etmek kendimiz hakkında daha fazla bilgi sahibi olmamızı ve geleceğimiz hakkında daha güçlü seçimler yapmamızı sağlar.

UYUMA KATKISI
Bu düzeni anlamak sizin diğer insanları anlamanıza etkili iletişim için gerekli olan uyumu geliştirmenize yardım eder. Örneğin; bu Yaşam Memnuniyeti tercihlerinin öğrenme ve eğitimi nasıl etkilediğini hayal edin. Olguları öğrenme ve anlama gibi ağır ve sıkıcı bir işi gerçekleştirmektense, hemen eylemin içinde yer almayı (yapmayı) isteyen eğitilenlerle muhtemelen karşılaşacaksınız. Bundan başka, bilgiyi geri planda tutup sadece bir eğitim programının sertifika, maaş zammı veya başka elde etme ve sahip olma amacıyla ilgilenen insanlarla da karşılaşacaksınız. Saptanan profilin, müşteriler, mal sağlayanlar, bilginler, meslektaşlar, aile ve arkadaşlarla olan ilişkilerinizde de faydalı olduğunu göreceksiniz.
İnsanın bu önemli yönü hakkında bilgi sahibi olmak kişisel dünya haritalarının daha fazlasını açığa çıkaracaktır. Ayrıca Kendi Yaşam Memnuniyeti profiliniz hakkında bilgi sahibi olmak bireysel zekanıza önemli derecede katkı sağlayacaktır. YAŞAM MEMNUNİYETİ PROFİLİ ile daha etkili iletişime geçmek için kendi haritanız ile diğerlerininki arasında köprü kurabilirsiniz.